Iconenatelier

"Iconen schilderen is méér dan schilderen alléén."

Cursus iconen schilderen najaar 2013.

Er zijn van die dingen die op je verlanglijstje staan om een keer te gaan doen. Opeens voel je dat de tijd gekomen is om één van die dingen op te pakken. Zo was dit voor mij met iconen schilderen. Al heel lang wilde ik hiermee kennis maken. Om met natuurlijke materialen als pigment, eigeel en goud een Bijbelse voorstelling te maken fascineerde mij. Eerst dacht ik dat iconen schilderen sowieso niet voor mij was weggelegd; ik heb gevoel voor kleur maar tekenen is niet echt mijn ding. Toen ik hoorde dat je de afbeelding kopieert, dus dat je deze niet hoeft te tekenen, viel er een hindernis weg. Vervolgens ging een geplande opleiding niet door waarmee de weg vrij was om gehoor te geven aan mijn wens om een icoon te gaan schilderen.

Over de keus om dit bij zuster Delian te gaan doen hoefde ik niet lang na te denken. Lang geleden had ik in het klooster van de zusters van Liefde in Tilburg haar mooie iconen op de muur gezien. Een icoon schilderen zie ik niet als een schilderles, maar heeft voor mij een spirituele betekenis. Bij wie kun je dan beter terecht dan bij iemand die in haar hele leven de keuze voor God heeft gemaakt. Ook dat er de tijd werd genomen om een icoon te maken (in totaal 5 hele dagen) en ik op de website las dat op de achtergrond Byzantijnse muziek werd gedraaid, sprak mij aan.

De eerste dag was ik verrast over het mooie atelier van zuster Delian. Naast de mooie locatie in het klooster in Moergestel, waren de muren van het atelier beschilderd met allerlei iconen. Ik werd warm ontvangen en maakte kennis met de andere cursisten waarvan de meesten al meerdere keren een cursus hadden gevolgd. Zij vertelden mij dat zuster Delian en de twee andere begeleiders (Ria en Carla) er voor zorgen dat je altijd met een mooie icoon naar huis gaat. Het ging mij in eerste instantie om de ervaring, maar het idee van een mooie icoon aan het eind van de cursus was een leuk vooruitzicht.

De eerste dag begon met het kiezen van de te schilderen icoon. Dan de houten plank die al geprepareerd was te schuren en de zijkanten te schilderen. Toen de icoon overtrekken. Dit overtreksel aan de onderkant van pigment te voorzien en weer over te trekken zodat het op de te schilderen plank kwam te staan. Dit overtrekken lijkt eenvoudig, maar is toch een secuurder werkje dan je in eerste instantie denkt.

De andere dagen bestonden uit met plasjes en laagje op laagje verder uitwerken van je icoon. Volgens de techniek van donker naar licht omdat dit symbolisch ook zo is. Met steun en aanvulling van de begeleiders en de engel werd de icoon langzamerhand zichtbaar. Toen zuster Delian de gezichtjes in de icoon schilderde kwamen deze tot leven.

De dagen dat ik bezig ben geweest heb ik genoten. Zuster Delian zei dat je met het icoon schilderen na 5 minuten alles om je heen vergeet. Ik was hier in eerste instantie niet van overtuigd, maar zij had gelijk. Met de inspanning om met aandacht te schilderen, was het enorm ontspannend. Maar ook heel bijzonder om Maria met Jezus Christus op haar schoot te mogen schilderen. Dit “In de hoop dat zo de zonden en fouten van allen die deze icoon zullen vereren en gebruiken worden vergeven” zoals we dit bij aanvang van het schilderen steeds met de groep gebeden hebben.

Naast het schilderen werd er met de lunch, koffie en thee tijd genomen voor het uitwisselen van ervaringen en kregen we verdere toelichting over de iconen. De laatste dag werd afgesloten met een verzorgd diner in het klooster van de zusters van Liefde in Tilburg. In de mooie kapel van de zusters werd een gezamenlijke viering gehouden met de iconen op het altaar. Hierna kreeg ieder zijn icoon door zuster Delian uitgereikt. Het was een heel bijzondere ervaring.

Beste zuster Delian, Ria, Carla en zuster Veerle, heel hartelijk dank voor jullie goede zorgen en begeleiding. Het was een ervaring om nooit te vergeten. En nu maar hopen dat dit niet (of juist wel?) verslavend werkt.

Lieve groet,

Carli van den Berg

Altaar met iconen in Tilburgse kapel

 

Eeuwige,

Maak mijn hart een oase van stilte

maak mijn oren tot horen bereid

maak mijn ogen als nieuw

maak mijn mond zonder oordeel

Dat ik mag aanvaarden wat is

mag vertrouwen wat komt

mag loslaten wat was

op adem mag komen

en gaandeweg leer zien

waarvoor ik besta.


(gebed uit de viering ter afsluiting)